ลีวาย สเตราส์ (อังกฤษ: Levi Strauss) ชื่อเกิดคือ เลิพ ชเตราส์ (เยอรมัน: Löb Strauß) เป็นนักธุรกิจชาวเยอรมัน ซึ่งต่อมาอพยพและแปลงสัญชาติเป็นชาวอเมริกัน เขาเป็นผู้ก่อตั้งบริษัทผลิตกางเกงยีนส์สีน้ำเงินยี่ห้อลีวายในปี 1853 ที่นครซานฟรานซิสโก สหรัฐอเมริกา[1][2]ลีวายเกิดในครอบครัวชาวยิวอัชเกนัซที่เมืองบุทเทินไฮม์ ราชอาณาจักรบาวาเรีย ซึ่งขณะนั้นอยู่ในยุคสมาพันธรัฐเยอรมัน เมื่ออายุสิบแปดปี เขาเดินทางร่วมกับมารดาและพี่น้องสาวสองคนไปยังสหรัฐอเมริกา เพื่อไปอยู่กับลูอิสและโยฮัน สองพี่ชายคนโต ซึ่งประกอบกิจการจำหน่ายสินค้าแห้งอยู่ในนครนิวยอร์ก[3][4] ลีวายช่วยกิจการครอบครัวโดยการเป็นพ่อค้าเร่ขายสินค้าของทางร้าน อาทิ กาน้ำ, ผ้าห่ม และสิ่งทอ[4]ต่อมา ฟันนีผู้เป็นน้องสาวของลีวาย อพยพไปยังรัฐมิสซูรีพร้อมกับสามีของหล่อน ในขณะที่ลีวายอพยพไปยังรัฐเคนทักกี และเป็นตัวแทนจำหน่ายสินค้าของร้านพี่ชาย และแล้วในปี 1853 ลีวายก็ได้สัญชาติอเมริกัน[5] ต่อมาครอบครัวสเตราส์ตัดสินใจเปิดสาขาธุรกิจในซานฟรานซิสโก รัฐแคลิฟอร์เนีย ลีวายอาสาตัวไปเป็นผู้ดูแลรับผิดชอบสาขาดังกล่าว ลีวายเดินทางถึงซานฟรานซิสโกในปี 1854 และจัดตั้งบริษัท Levi Strauss & Co. ซึ่งนำเข้าสินค้ามากมายจากบริษัทพี่ชายในนครนิวยอร์ก และแล้วเขาก็เริ่มผลิตผ้าเต็นท์และผ้ายีนส์ขายเอง จนได้รู้จักกับลูกค้าชาวลัตเวียคนหนึ่งนามว่า เจคอบ ดับเบิลยู. เดวิด (Jacob W. Davis) ซึ่งเป็นผู้คิดค้นกางเกงเดนิมตอกหมุด ในที่สุด ทั้งสองตัดสินใจทำธุรกิจร่วมกันเพื่อผลิตกางเกงบลูยีนส์ในปี 1871[6]